İkinci Dünya Müharibəsinin gedişatını təyin edən ən vacib şəxslərdən biri Adolf Hitler idi. Onun rəhbərliyi altında Almaniya ilk başlarda böyük uğurlar qazansa da, müharibənin irəliləməsi ilə Hitlerin strateji səhvləri artmağa başladı. Bu səhvlər, nəticədə Almaniyanın məğlubiyyətinə gətirib çıxardı.
Ölkə.az lent.az-a istinadən Hitlerin İkinci Dünya Müharibəsi zamanı verdiyi ən mühüm səhvləri təqdim edir.
1. Polşaya hücum (1939)
İkinci Dünya Müharibəsinin başlanğıcına səbəb olan Polşa işğalı, Hitlerin ilk böyük səhvi sayılmır, çünki bu, Almaniyanın ekspansionist siyasətinin bir hissəsi idi. Lakin Hitlerin müharibəni başlatmaq üçün bu qədər cəsarətli bir addım atması, həmçinin beynəlxalq aləmin ona qarşı hərəkətə keçməsini sürətləndirdi. Polşaya qarşı hücum, həm də Almaniyanın Sovetlər Birliyi ilə müqavilə bağladığı bir dövrə təsadüf etdi (Molotov-Ribbentrop paktı), amma SSRİ-nin müharibəyə gec qoşulması (17 sentyabr) müharibəni təkcə Hitler Almaniyasının başlatdığına dair ümumi fon yaratdı.
2. Sovetlər Birliyinə hücum (1941 - Barbarossa əməliyyatı)
Hitlerin ən böyük səhvlərindən biri, 22 iyun 1941-ci ildə Sovet İttifaqına hücum etməsi idi. Bu, Almaniyanın qərb cəbhəsindəki müvəffəqiyyətini təmin etmədən şərqə doğru irəliləməyə qərar verilməsi idi. Sovetlərə qarşı bu hücum Almaniyanın çox böyük resurslarını və qoşunlarını şərq cəbhəsində istifadə etməsinə səbəb oldu. Bu səhv, mövsümün dəyişməsi, alman qoşunlarının hazırlıqsız olması və Sovetlərin müqaviməti ilə nəticələndi. Sovetlər Birliyi ilə müharibə uzun, qanlı və çox çətin oldu.
3. İngiltərəyə qarşı hava hücumu (1940 - Battle of Britain)
Almaniya, 1940-cı ildə İngiltərəni işğal etməyi planlayırdı və bunun üçün əvvəlcə hava üstünlüyü qazanmağa çalışdı. Hitlerin İngiltərəyə qarşı hava hücumu, onun səhvi oldu, çünki Almaniyanın hava qüvvələri bu cür əməliyyatlar üçün yetərli deyildi. İngiltərə Krallığı, xüsusilə radar texnologiyasından istifadə edərək hava hücumlarına müqavimət göstərdi və nəticədə Almaniya geri çəkilməyə məcbur oldu. Həmçinin, Hitlerin hava hücumunu şəhərlərin mülki əhalisinə yönəltməsi, britaniyalıları birləşdirərək döyüş əzmini artırdı.
4. Müharibə elan etmək (1941)
Almaniyanın Yaponiyanın ABŞ-a qarşı hücumundan sonra, 11 dekabr 1941-ci ildə ABŞ-a müharibə elan etməsi də səhv qərarlardan biridir. Hitlerin ABŞ ilə müharibə aparmaq istəyi, Sovet İttifaqı ilə müharibə şəraitində onları əlavə bir düşmənlə mübarizə aparmağa məcbur etdi. Bu da Almaniyanın gücünü daha da zəiflətdi.
5. Yaponiyanı müttəfiq olaraq seçmək (1939-1941)
Hitlerin Yaponiyanı müttəfiq olaraq seçməsi də strateji səhv idi. Almaniya və Yaponiyanın maraqları bir-birinə zidd idi. Hitler, Yaponiyanın Sakit Okean regionunda genişlənməsini nəzərə alaraq müttəfiq olmaq istəsə də, bu, heç vaxt real müttəfiqlik əlaqələrinə çevrilmədi. Yaponiyanın işləri Almanyanın maraqlarına uyğun gəlmirdi və hətta 1941-ci ildə Sovet İttifaqına qarşı Yaponiyanın da hücuma qoşulmaması Almaniyanı zəiflətdi.
6. Afrika kampaniyasını uzatmaq (1941-1943)
Hitlerin Şimali Afrikada, xüsusən də general Rommelin rəhbərliyindəki Afrika Korpsu ilə müharibə aparmağı planlaşdırması, onun səhvlərindən biri idi. Şimali Afrikada müharibənin uzadılması, Almaniyanın resurslarının boşuna sərf olunmasına və ümumi müharibə cəbhəsinin genişlənməsinə səbəb oldu. Afrika cəbhəsi, real strateji fayda vermədən Almaniyanın itkilərini artırdı.
7. Stalinqrad döyüşü (1942-1943)
Sovet İttifaqının Stalinqrad (ind. Volqoqrad) şəhəri uğrunda döyüşlər, Almaniyanın İkinci Dünya Müharibəsindəki ən böyük məğlubiyyətlərindən birinə səbəb oldu. Hitlerin Stalinqradı ələ keçirmək üzərində təkidi, alman qoşunlarının əksəriyyətinin qışda mübarizəyə davam etməsinə və nəticədə təslim olmasına gətirib çıxardı. Bu məğlubiyyət, Sovet İttifaqına qarşı qələbə arzusunun artıq reallaşa bilməyəcəyini göstərdi.
8. Əsas strateji məqsədin yerinə yetirilməməsi (1942)
1942-ci ildə, Hitlerin bir neçə strateji məqsədinə çatmaqda çətinliklər yaşaması, onun müharibədə səhv qərarlar verdiyini göstərdi. Sovet İttifaqına qarşı cənubdan irəliləyərək Azərbaycan da daxil olmaqla, bütün Qafqazı işğal etməklə yanaşı, Hitler qərb və şərq cəbhələrində də hücumlar təşkil etdi və qoşunları parçaladı. Bu böyük itkilərə və onun gücünü itirməyə başlamasına yol açdı.
9. Normandiyada desant əməliyyatı (1944)
Normandiya əməliyyatı (D-Day) başlamadan əvvəl, Hitlerin buraxdığı əsas səhvlərdən biri, bu əməliyyatı nəzərə almamaq və qərb cəbhəsində düşmənin çıxışını əngəlləyəcək müdafiə tədbirləri görməmək idi. Bu səhv, müttəfiqlərin qərb cəbhəsindən Almaniyaya doğru böyük bir hücum etməsinə və Fransada yeni cəbhə açmasına səbəb oldu.
10. Arden döyüşü (1945)
Bu döyüş Adolf Hitlerin İkinci Dünya Müharibəsində qalib gəlmək üçün son cəhdi. O, eyni strategiyadan istifadə edərək müttəfiqlərə hücum edərək 1940-cı ilin uğurunu təkrarlamağa çalışdı. Alman qüvvələri 1940-cı illə müqayisədə xeyli kiçik idi, yanacaq çatışmazlığı var idi və 1940-cı il Fransa ordusundan xeyli böyük düşmənlə qarşılaşdılar. Arden döyüşü alman ordusunun son hücum əməliyyatı idi və böyük uğursuzluqla bitdi.
Beləliklə, Adolf Hitlerin xarici siyasətdə yanlış hesablamaları, təxminləri və qərarları Üçüncü Reyxin süqutunu sürətləndirən əsas amillərdən biri sayılır.
