Jurnalist Elçin Alıoğlu Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.
Onunla müsahibəni təqdim edir:
- Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Xankəndidəki separatçılara açıq mesaj verdi: ya özünü buraxacaq, ya da adekvat addımlarımızı atacağıq. Sizcə, prezidentin bu mesajını necə şərh etmək olar və bundan sonra nə baş verə bilər?
- Ali Baş Komandanın bu açıqlaması təsadüfi deyil. Ümumiyyətlə, Ali Baş Komandan Ermənistan rəhbərliyindən fərqli olaraq, emosional və düşünülməmişə açıqlamalar vermir, onun hər sözü sonradan reallaşır. Bu baxımdan, Ali Baş Komandanın Laçında verdiyi açıqlama və mesaj birbaşa Ermənistan rəhbərliyinə istiqamətlənib. Bu, həm də Ermənistanın havadarlarına yönəlib.
Azərbaycanın səbri hədsiz və hüdudsuz deyil. Səbir bir qədər mənəvi məsələdir. Faktiki və ya praqmatik məsələ isə ondan ibarətdir ki, Azərbaycan rəhbərliyi dəfələrlə ölkə vətəndaşlarının təhlükəsizliyi və yaşamaq hüququ təminatının Qarabağdakı erməni separatçıları tərəfindən hədəfə alındığını bildirib. Bu separatçıların sayı təxminən 800-900 nəfərdir. Onlar sürəkli olaraq hərbçilərimizi, dinc vətəndaşlarımızı nişangaha götürürlər, təxribatlar törədirlər. Onlar Azərbaycan vətəndaşları deyillər, Ermənistan pasportunu daşıyırlar. Azərbaycan ərazisində kompakt yaşayan Ermənistan vətəndaşları Azərbaycanın mərkəzi hakimiyyəti ilə yanaşı, beynələlxalq hüquqa qarşı çıxırlar. Aşkar formada separatizmlə məşğuldurlar. Bunun da bir sonu olmalıdır.
Məhz bu səbəblərdən Azərbaycan rəhbəri bildirdi ki, bizim sıravi qarabağlı ermənilərlə işimiz yoxdur, bizim işimiz onları girov və “canlı sipər” kimi saxlayan və istifadə edən, separatizm və terrorizmlə məşğul olan şəxslərlədir. Əgər onların liderləri – Araik Arutyunyan, Bako Saakyan, Ruben Vardanyan və digərləri düşünürlərsə ki, fəaliyyətləri nəzərimizdən qaçır və bu fəaliyyətləri hüquqla tənzimlənməyəcək, yanılırlar. Onlar yaratdıqları absurd strukturları ləğv etməlidirlər. Biri özünə “prezident” deyir, biri “spiker”, digəri özünü “iqtisadiyyat naziri” adlandırır, başqa biri “ombudsman” və sair. Bunların hamısı absurd teatr təsiri bağışlayır. Çünki Xocalı, Əsgəran, Ağdərə, Xankəndi kiçik bir rayon boydadır. İndi bu kiçik rayonda yaşayanlar özlərini “dövlət” sayırlar. Azərbaycan bununla barışmayacaq.
Ermənistan əlindən gələni edir ki, sülh prosesi baş tutmasın. Danışıqlar harada olur-olsun, dialoq bizim üçün məqsəddir. Azərbaycanın məqsədi odur ki, Cənubi Qafqazda sülh və stabillik bərqərar olsun. Bizim üçün məqsəd olan danışıqlar, Ermənistan üçün vasitədir. Yəni Ermənistan danışıqlardan istifadə edərək, problemlərin həllini mümkün qədər uzatmağa çalışır. Prezidentin Laçındakı mesajının kökündə də bu anlamlar dayanır.
- Belədirsə, bəs Ermənistan Baş naziri Nikol Paşinyan niyə Qarabağı Azərbaycan ərazisi kimi tanıdığını, anklavların da qaytarılacağını dedi?
- Özümüzü aldatmayaq ki, Paşinyan bunları deyibsə, Ermənistan Azərbaycana qarşı ərazi iddialarından əl çəkib. Paşinyan hiyləgər tərpənib. Ermənistanda indiyə qədərki iqtidarlar – Petrosyan, Köçəryan və Sərkisyan Azərbaycana qarşı aşkar ərazi iddialarından çıxış edirdilər. Onlar bildirirdilər ki, qarabağlı ermənilərin “gələcək müqəddəratlarını təyin etmə hüququ” var, onlar “ayrıca dövlət”dir, ətrafdakı rayonlar da “bufer zona”dır. Paşinyan isə hiyləgər tərpənib. Paşinyan Ermənistanın keçmiş rəhbərlərinin “tezis”lərini təkrarlamır, o, Azərbaycanla münaqişəni ərazi iddialarından “qarabağlı ermənilərin təhlükəsizliyi və hüquqlarının təminatı müstəvisi”nə keçirməyə çalışır.
Paşinyan bunu Rusiyanın sifarişi ilə edir. Rusiyanın da marağı bəllidir. Paşinyan “qarabağlı ermənilərin təhlükəsizliyi və hüquqlarının təminatı üçün beynəlxalq mexanizm”dən danışanda fransız, holland, yapon, vyetnamlı hərbçiləri nəzərdə tutmur. Yaxşı bilir ki, Azərbaycan əcnəbi hərbi kontingenti öz ərazisinə buraxan deyil. Paşinyan Rusiya sülhməramlılarını nəzərdə tutur, zatən, onlar 2025-ci ilədək Azərbaycan ərazisindədir. Paşinyan bildirmək istəyir ki, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyırlar, amma “qarabağlı ermənilərin hüquq və təhlükəsizliyinin təminatı” ayrı məsələdir. “Status” deməsə də, bu sözü onu ehtiva edir. Guya Paşinyanın öz aləmində Azərbaycana qarşı qurduğu tələ budur.
- Moldova görüşündən gözləntiniz necədir?
- Kişinyov görüşü ilə bağlı ifrat nikbin deyiləm, orada hansısa ciddi sənədin imzalanacağını gözləmirəm. Bu, sadəcə görüş və müzakirədir. Əlbəttə, sülh müqaviləsi imzalanacaq. Laçından verilən mesajın kökündə də bu dayanır ki, Azərbaycanın səbir kasası dolmaq üzrə deyil, artıq dolub. Ermənistan istəsə də, istəməsə də sülh müqaviləsini imzalayacaq.
İndi Ermənistan dalandır. Yəni Ermənistan delimitasiya və demarkasiyaya başlamasa, heç başlamasın, belə olarsa, Ermənistan artıq bizim üçün qonşu dövlət yox, mübahisəli ərazi olacaq. Mübahisəli ərazi olduğuna və dövlət sərhədi delimitasiya-demarkasiya edilmədiyi üçün bəlli xəritələr əsasında sərhədi biz öz istədiyimiz yerdə müəyyən edəcəyik. Onda Ermənistan bizdən inciməsin. Ermənistan onu da bilsin ki, Kəlbəcər, Laçın, Qubadlı və Zəngilan rayonlarındakı mövqelərimizdən onun bir çox kəndləri çox aydın şəkildə görünür. Ermənistan bunu düşünsün. Biz hələlik o kəndlərə baxırıq, müşahidə edirik. Amma hələlik.
